Als je in Nederland een kind krijgt dan zetten we een geboortebord in de tuin, we trakteren op beschuit met muisjes, we sturen familie en vrienden een geboortekaartje en halen een wildvreemde kraamhulp in huis om door de eerste dagen heen te komen. Maar waarom doen we dit eigenlijk? En waar komen deze tradities vandaan? Rituelen tijdens en na de zwangerschap kunnen de bevalling gemakkelijker maken en angsten van toekomstige moeders verminderen. In deze blog zetten we de meest bekende tradities op een rijtje…
Moederkoek
De laatste jaren lijkt het steeds populairder te worden: vrouwen die hun moederkoek of ook wel placenta genoemd vlak na de bevalling opeten omdat ze geloven dat het heilzaam zou zijn voor hun gezondheid en hun herstel. Helaas is geen enkele van deze genoemde voordelen wetenschappelijk bewezen. In de westerse wereld wordt er meestal voor gekozen om de placenta na de geboorte direct weg te gooien. In andere culturen geloven ze dat het ritueel begraven van de placenta een eeuwige band creëert tussen kind, hun geboorteland en hun voorouders. Ben je er zelf nog niet helemaal uit wat je met de placenta wilt doen, dan kun je ervoor kiezen om deze in te vriezen. Je kunt er dan op je gemak nog eventjes over nadenken wat je ermee wil doen.
Geboortekaartje
Het versturen van een geboortekaartje is een traditie die nog steeds actueel is. Met een mooi geboortekaartje laat je je familie en vrienden weten dat je gezin uitgebreid is. Vroeger was het geboortekaartje niet meer dan een simpele brief, ook wel een geboortebrief genoemd, maar tegenwoordig heb je de keuze uit heel veel mooie geboortekaartjes.
Traditioneel zetten de kersverse ouders de naam (en eventuele doopnamen), geboortedatum, geboortegewicht en lengte op het kaartje. Ook vermelden ze vaak wanneer je op kraamvisite mag komen en wanneer de moeder en kind moeten rusten.
Geboortebord
De ooievaar in de tuin is een geboortetraditie van lang geleden die oorspronkelijk uit Duitsland komt. Daar geloofden ze vroeger dat de ooievaar geluk bracht. Het woord ‘ooievaar’ betekent dan ook ‘geluksdrager’ en volgens de oude mythe zouden ooievaars baby’s in een mandje in hun bek of op hun rug naar gezinnen brengen. In Nederland is de ooievaar eigenlijk pas vanaf de geboorte van prinses Juliana in 1909 populair geworden.
Tegenwoordig zijn er tal van ontwerpen en mogelijkheden voor een geboortebord. Zelf maken of huren. Veel buurtverenigingen en vriendengroepen hebben een eigen geboortebord die traditioneel wordt doorgegeven zodra de volgende baby in de buurt of groep geboren is.
Hoe lang je een geboortebord laat staan is afhankelijk van waar je woont. In Noord Limburg bijvoorbeeld is het heel normaal om een geboortebord 6 tot 8 weken te laten staan.
Beschuit met muisjes
Heel vroeger werd kraamvisite getrakteerd op kandeel. Deze speciale drank die bestond uit een mengsel van witte wijn, kruiden, suiker en eidooiers werd uitgedeeld in speciale kandeelkommetjes. Tijdens dit ritueel droeg de vader ook nog eens een satijnen muts met een pluim: de kraamherenmuts. Vanaf de negentiende eeuw werd kandeel vervangen door beschuit met muisjes en dit was oorspronkelijk alleen weggelegd voor de rijkere bevolking. De muisjes staan symbool voor vruchtbaarheid. De basis van de muisjes is de combinatie van anijszaadjes en suiker. Van oudsher wordt aan de anijszaadjes en de anijsolie geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven en zou het goed zijn voor de productie van moedermelk. Het gebruik maken van blauw voor een jongen en roze voor meisjes is een geboortetraditie die zijn oorsprong vindt begin twintigste eeuw. De kleur blauw staat voor bescherming en roze voor meisjes omdat het een lieve en zoete kleur is.
Luiertaart
Een kraamtraditie die iedere moeder in Nederland wel zal herkennen is de luiertaart. Een luiertaart wordt vaak als kraamcadeau gegeven is opgebouwd uit opgerolde luiers gevuld met kleine cadeautjes zoals speentjes en knuffeltjes. Ook op babyshowers is het tegenwoordig een populair cadeau. Niet zo vreemd, want kinderen dragen wel een paar duizend luiers in hun leven!
Babyshower
Een babyshower is een traditie die is overgewaaid uit de Verenigde Staten maar oorspronkelijk is ontstaan in India. Het was een samenkomst in het huis van de zwangere vrouw dat volledig werd versierd. Hierbij werd de zwangere in het zonnetje gezet en gezegend door een Hindu-priester. De zwangere en haar baby kregen goede wensen en cadeaus van hun geliefden, als warm welkom in de familie. Ook in ons land is een babyshower niet meer weg te denken. Een Nederlands synoniem bestaat er nog niet voor, maar de babyshower of babyborrel is vergelijkbaar met een kraamfeest na de geboorte om de kersverse moeder in het zonnetje te zetten en haar te ‘overspoelen’ (vandaar de term ‘shower’) met cadeaus voor de babyuitzet. Het is vandaag de dag een veel gekozen alternatief voor de vele kraamvisites.
Slotwoord
Kraamtradities zoals leuke geboortekaartjes, blauw en roze en een ooievaar in de tuin maken de geboorte van een kindje extra feestelijk. Hopelijk zullen vele van deze tradities nog lang blijven voortbestaan. Welke geboortetraditie mag niet missen in je kraamtijd? Welke tradities staan niet in deze blog? Laat het ons weten in een reactie!
Rowena Visser-Van Nistelrooij – Proud MaMa